کودکان بی‌دفاع‌ترین مخاطبان رسانه هستند
تاریخ انتشار: ۱۲ اسفند ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۸۶۷۳۸۰
به گزارش خبرنگار گروه پژوهش و دانش خبرگزاری علم و فناوری آنا، در نخستین نشست پنجمین همایش سواد رسانه‌ای بهاره نصیری و محسن بنی‌هاشمی به بیان نظرات خود پرداختند.
بهاره نصیری عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی گفت: والدین باید در گام اول به این نکته توجه کنند که دیگر امکان‌پذیر نیست که فرزندان را با رویکرد فضای زندگی در دنیای مجازی محروم کرد، بلکه باید به سمت و سوی دانش و استفاده مطلوب از این فضا در حرکت بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
* کودکان بی‌دفاع‌ترین مخاطبان رسانه هستند
کودکان مظلومترین و بی‌دفاع‌ترین مخاطبان رسانه هستند و در این راستا والدین سه نوع رویکرد در مواجهه رسانه‌ای فرزندانشان با فضای مجازی دارند، برخی معتقدند حضور در فضای مجازی اجتناب‌ناپذیر است و آن را می‌پذیرند، برخی معتقدند باید آنها را به آگاهی‌های رسانه‌ای مجهز کرد و برخی نیز معتقدند باید آنها را از این فضا دور کرد.
بنا بر توصیه‌های آکادمی کودکان امریکا، کودکان پیش از ۱۸ماهگی نباید به رسانه‌های دارای صفحه نمایشی دسترسی داشته باشند. این در حالی است که کودکان ۱۸ تا ۲۴ ماه اجازه دارند گاهی همراه با والدینشان برنامه‌های باکیفیت ببینند، چرا که دسترسی پیش از موعد به رسانه‌ها به سلول‌های مغزی آنها آسیب می‌زند و در آینده صدمات جبران‌ناپذیری برای آنها متصور شده‌اند.
* دایه‌گری دیجیتال
دایه‌گری دیجیتال به سبکی از مراقبت گفته می‌شود که وسایل دیجیتال، جایگزین روابط فعال کودک با محیط و والدین می‌شود و کودک بیشتر ساعات بیداری خود را در مجاورت مداوم با انواع صفحه نمایش و دستگاه‌های دیجیتالی می‌گذارد. کودکانی که از سنین بسیار پایین روزانه ساعات طولانی در معرض مستقیم انواع رسانه‌ها هستند. در این سبک از مراقبت، کودک مورد غفلت واقع شده و در مجاورت مداوم با دستگاه‌های دیجیتالی به سر می‌برد و جنبه‌های مختلف تحول او دچار وقفه می‌شود. فرصت تعامل با مادر یا مراقبت‌کننده را از دست داده و تجربیات غنی محیطی را که برای رشد به‌هنجار اجتماعی و کشف دنیای پیرامون ضرورت دارد، از دست می‌دهند.
* پستانک دیجیتال
برخی ویژگی‌های دایه‌گری دیجیتال شامل استفاه از صفحه نمایش به عنوان پس‌زمینه که عدم برقراری ارتباط چشمی با کودک هنگام شیر دادن، غذا دادن و ... باعث می‌شود کودکان نیز از آنها تقلید کنند. همچنین استفاده از صفحه نمایش و مجموعه ابزار‌های مراقبت از کودک به کودک آسیب می‌زند. گاهی مادر در آشپزخانه است و گوشی را در اختیار کودک می‌گذارد تا به کارهایش برسد، اما در آن موقعیت ممکن است، کودک به فایل‌های نامناسب دسترسی پیدا کند.
استفاده از صفحه نمایش به عنوان پستانک دیجیتال ویژگی دیگری است که والدین در هنگام بیماری یا ناراحتی کودک در اختیار کودک قرار می‌دهند و کودک با آن آرام می‌گیرد و کودکان از آنها این عادت را می‌آموزند. گاهی والدین از تماشای صفحه نمایش گوشی به عنوان عامل مشوق یا مراقبت یا حواس‌پرتی کودک، حتی در تسهیل کردن غذا دادن به بچه، گرفتن ناخن و ... استفاده می‌کنند. اینها باعث عملکرد نامناسب مغزی و کاهش تعامل با دوستان، خواهر و برادر می‌شود.
* کوچ به سمت رسانه
یکی از مهمترین مؤلفه‌هایی که به طور بنیادین موقعیت پیش‌رسانه‌ای شده را شکل می‌دهد، حذف جایگاه طبیعت از زندگی است و طبیعت به حاشیه رانده می‌شود و رسانه جای طبیعت را می‌گیرد و انسان‌ها در اسارت رسانه قرار می‌گیرند. والدگری در موقعیت طبیعی با والدگری در موقعیت رسانه‌ای شده، دو شیوه فرهنگی متفاوت و متضاد از والدگری را شکل داده‌اند. در حال حاضر دانش تجربی و تئوریک لازم برای فهم اینکه چگونه از مدل فرهنگی طبیعی به مدل فرهنگی رسانه‌ای در حال کوچ کردن هستیم، در اختیار نداریم، اما شاید افرادی که در هر دو فضا هر دو مدل را تجربه کرده‌اند تا حدودی بتوانند برخی از مختصات را بیان کنند.
فضای مجازی به عنوان فضای دوم زندگی امری اجتناب‌ناپذیر است. فضای حاکم بر انسان در پرتو اینترنت، دارای مختصاتی است که بشر در دوره ما قبل مجازی شدن آن را تجربه نکرده است. فرزندان ما هم در این فضای جدید زیست می‌کنند، بازی می‌کنند و بخش عمده‌ای از فعالیت‌های هویت‌بخش خود را در فضای دوم زندگی دنبال می‌کنند.
والدگری در این فضا را نمی‌توان بدون لحاظ کردن واقعیت‌های نظام ارتباطات برخط صورت‌بندی کرد. والدین باید در گام اول به این نکته توجه کنند که دیگر امکان‌پذیر نیست که فرزندان را با رویکرد فضای زندگی در دنیای مجازی محروم کرد، بلکه باید به سمت و سوی دانش و استفاده نامطلوب از این فضا در حرکت بود. تهدید‌ها و فرصت‌ها را نیز باید طبق مؤلفه‌های هویت‌بخش فرزند در فضای اول واقعی و فضای دوم مجازی درک کرد
ایجاد زندگی سرشار از زندگی تعاملی، دور کردن وسایل دیجیتال از کودک و والدگری در تقابل با دایه‌گری رسانه‌ای از جمله راهکار‌هایی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
پایان بخش این نشست سخنان سیدمحسن بنی‌هاشمی، عضو هیئت علمی دانشگاه سوره پیرامون «علوم اعصاب شناختی و سواد رسانه‌ای کودکان» بود.
انتهای پیام/
منبع: آنا
کلیدواژه: همایش سواد رسانه ای فضای مجازی صفحه نمایش رسانه ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۸۶۷۳۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دومینوی آسیب
علاقه به استفاده از لوازم‌آرایش توسط کودکان به‌ویژه دختران زیر ۷ سال از جمله نگرانی‌های بسیاری از خانواده‌هاست و مشکل اصلی زمانی پیش می‌آید که والدین نمی‌دانند در مقابل این خواسته و کنجکاوی فرزندشان چه پاسخی بدهند و چطور با او و خواسته‌اش برخورد کنند.
به گزارش ایسنا،روزنامه خراسان در گزارشی با این عنوان به ویدئوهای پربازدید آموزش میکاپ برای دختران زیر ۱۰ سال در شبکه‌های‌اجتماعی و آسیب‌های آن برای کودکان از دیدگاه یک کارشناس‌ارشد مشاوره توان‌بخشی پرداخته و نوشته است: امروزه جوامع بشری تغییرات‌اجتماعی و رشد فرهنگ مصرفی فزاینده‌ای را تجربه می‌کنند که بخشی از آن به زیباسازی چهره و بدن افراد برمی‌گردد. در این حوزه آرایش صورت در بین دختران جوان عمومیت و رواج زیادی یافته است به‌ویژه که سن آرایش پایین‌تر آمده و گاهی شاهد کودکان کم سن‌وسالی هستیم که در مجالس و مهمانی‌ها نه تنها چهره خود را آرایش می‌کنند بلکه آموزش آن را در اختیار کاربران زیادی در فضای مجازی قرار می‌دهند.
علاقه به استفاده از لوازم‌آرایش توسط کودکان به‌ویژه دختران زیر ۷ سال از جمله نگرانی‌های بسیاری از خانواده‌هاست و مشکل اصلی زمانی پیش می‌آید که والدین نمی‌دانند در مقابل این خواسته و کنجکاوی فرزندشان چه پاسخی بدهند و چطور با او و خواسته‌اش برخورد کنند. در ادامه، نکاتی در همین باره مطرح خواهد شد.
اصلی‌ترین علل علاقه دختربچه‌ها به آرایش
ابتدا باید علت علاقه کودک به این امر را جویا شویم. شاید بخش اعظمی از توجه کودکان به لوازم آرایشی ناشی از کنجکاوی آنها برای کشف محیط پیرامون‌شان باشد. همچنین کودکان در انتهای سال‌های ۵ و ۶ سالگی نسبت به تفاوت‌های جنسیتی خود با افراد بالغ حساس‌تر شده و کنجکاوی‌های جنسی آنها در حال شکل‌گیری است. بنابراین در صورت دیدن منظره آرایش کردن اطرافیان خود به این مسئله حساس شده و کنجکاوی و علاقه بیشتری را نشان می‌دهند. شایان ذکر است که این توجه مختص کودکانه دختر نبوده بلکه پسران هم نسبت به این امر کنجکاوی و علاقه نشان می‌دهند اما بسیاری از متخصصان منع کودک را از این امر اشتباه می‌دانند و معتقدند ممانعت در برابر خواسته‌ها و علائق در دوران کودکی منجر به افزایش فزاینده آن در دوره نوجوانی و بزرگ سالی خواهد شد. تقلید از بزرگ ترها، حس کنجکاوی، تشویق کودک به آرایش‌کردن از علل مهم علاقه کودک به آراستن چهره خود است.
اهمیت فراوان اولین واکنش والدین
این که اولین بار چگونه با این علاقه کودک برخورد شود بسیار مهم است، بنابراین اولین برخوردهای والدین نباید ایجاد تنش کند و او را نسبت به این امر کنجکاوتر کند. به جای هیجانی کردن فضا و ایجاد تنش و کشمکش، بدون تندروی‌های بی‌مورد باید از لجبازی‌ها و کنجکاوی‌های کودک بکاهیم و از عوارض آرایش‌کردن کودک پیشگیری کنیم.
پیامدهای تلخ آرایش‌کردن کودکان
از مهمترین پیامدهای آرایش کردن کودکان می‌توان به این موارد اشاره کرد:
۱- آرایش کودک به‌تدریج عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس او را کاهش می‌دهد چراکه پس از مدتی که به آرایش‌کردن عادت کند، نسبت به چهره واقعی خود احساس خوبی نخواهد داشت و بدون آرایش در محیط بیرون حاضر نخواهد شد.
۲- مواد آرایشی به دلیل وجود مواد شیمیایی ممکن است تاثیراتی در بیش فعالی کودکان بگذارد.
۳- آرایش کردن می‌تواند منجربه خود بزرگ‌بینی و غرور کاذب کودک شود.
۴-کودک وقتی را که می‌بایست صرف بازی کند به آرایش کردن می‌پردازد.
۵- ذهن کودک درگیر مقایسه خود با بزرگ سالان می‌شود و از گروه هم سال فاصله می‌گیرد و باعث تنها ماندن وی می‌شود.
۶- موجب تمایل به تغییرات چهره و عمل زیبایی در بزرگ سالی خواهد شد.
۷-آرایش کردن منجر به داشتن الگویی نامناسب در ذهن کودک خواهد بود.
۸- پوست کودکان لطیف و حساس بوده؛ بنابراین لوازم آرایش ممکن است عوارض جانبی زیادی را برای آنها ایجاد کند.
راهکارهای پیشگیری از ترغیب دختربچه‌ها به آرایش
۱- تا حد امکان در مقابل کودکان آرایش نکنید و تا سن معینی آنها را به آرایشگاه‌های بزرگسالان نبرید.
۲- لوازم آرایش خود را از دسترس کودکان دور نگه دارید.
۳- کودک را با خود به مراکز خرید لوازم آرایش نبرید چراکه تماشای رنگ‌های متنوع در مراکز فروش جذابیت لوازم‌آرایشی را برای کودک افزایش می‌دهد.
۴- در حضور کودک در مورد چهره‌آرایی و آرایش کردن کمتر صحبت کنید و از تماشای فیلم‌هایی با تصاویری در این مورد خودداری کنید.
۵- در صورت مشاهده استفاده از لوازم آرایش توسط کودک یا درخواست او برای این کار به هیچ عنوان واکنش شدید از خود نشان ندهید، زیرا این کار ممکن است کنجکاوی و لجبازی یا علاقه او را تشدید کند.
۶- با توجه به سن کودک به او بفهمانیم که آرایش کردن مناسب او نبوده و ممکن است به سلامت او آسیب برساند.
۷- به او بگویید که این کار مختص بزرگسالان است و دنیای زیبای کودکی را برای وی جذاب‌تر کنید.
۸- اگر نتوانستید با ملایمت او را منصرف کنید به او اجازه دهید یک بار آن هم در مقادیر کم این کار را انجام دهد ولی حتماً از وسایلی استفاده کند که بی‌خطر بوده و از حداقل مواد شیمیایی تشکیل شده باشد.
۹- از چهره آرایش کرده او ابراز خوشحالی و رضایت نکنید و باعث نشوید که به این نتیجه برسد که من زشتم و مادر و پدر وقتی آرایش دارم بیشتر مرا دوست دارند و من زیباتر به نظر می‌رسم.
انتهای پیام
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»